Thoái hóa diểm vàng Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa

Thoái hóa diểm vàng Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa

Thoái hóa điểm vàng vì tuổi tác (AMD) là tác nhân chính dẫn đến mất thị lực trung tâm không khôi phục tại Tây bán cầu. Trong giai đoạn đầu của bệnh, suy giảm thị lực gồm giảm sút chức năng thích ứng đối với bóng tối. Nhưng, khi căn bệnh tiến triển, thị lực hôm càng mắc giảm sút, mô võng mạc mắc thoái hóa và bị thương tổn triệt để. Vì thế, điều cần thiết là phải hiểu cụ thể hơn những cơ chế tử cơ bản của quá trình phát triển cũng như phát triển của căn bệnh, cùng với quá trình tiến triển theo thời gian của các thay đổi chứng bệnh diễn ra ở võng mạc. Điều đó là cấp thiết để xác định các mục tiêu điều trị tiềm năng. Bài viết sẽ giúp cho Hai bạn hiểu rõ hơn về tình hình thoái hóa điểm vàng cũng như biện pháp ngăn ngừa cùng với trị bệnh! Cùng thống kê với chúng mình nhé.

Thoái hóa điểm vàng là gì?

Thoái hóa điểm vàng bởi vì độ tuổi (AMD) là một độ ở mắt có khả năng làm cho khoảng tầm quan sát trung tâm của Hai bạn kém, mờ đi. Nó xảy ra bởi quy trình lão hóa dẫn tới tổn thương điểm vàng – 1 trung tâm giúp kiểm soát khoảng tầm nhìn xa cùng với giai đoạn sắc nét của mắt. Điểm vàng là một phần của võng mạc (mô nhạy cảm với ánh sáng nằm ở phía sau của mắt).

Thoái hóa điểm vàng là 1 tình hình hay bắt gặp – đây là một trong số các căn nguyên chính dẫn tới mất thị lực tại người già. AMD không gây nên mù lòa tận gốc nhưng mà việc biến mất thị lực trung tâm của Bạn có thể khiến cho Bạn khắt khe trong vấn đề nhìn nhận khuôn mặt, đọc sách, lái xe hay gây những công việc cần đến khoảng tầm nhìn hầu như chế biến ăn hay sửa điều trị tất cả thứ xung quanh nhà.

Thoái hóa điểm vàng là một nguyên do hàng đầu gây biến mất thị lực tại người già

Thoái hóa điểm vàng là một tác nhân hàng đầu gây ra mất đi thị lực tại người già

Thoái hóa điểm vàng xảy ra cực kỳ trễ ở các người cùng với nhanh hơn ở một số thành phần khác. Nếu Hai bạn bị AMD kịp thời, Hai bạn có thể không có cảm giác thị lực mắc giảm sút trong 1 khoảng thời gian dài. Đó là lý vì vì sao Hai bạn cần phải đi khám bác sĩ mắt thường xuyên để biết Hai bạn thì có bị Thoái hóa điểm vàng hoặc không.

được xem thêm: đau đớn mắt đỏ: căn nguyên, biểu hiện và giải pháp điều trị

2. Thoái hóa điểm vàng gồm có các loại nào?

liệu có 2 loại thoái hóa điểm vàng: Thoái hóa điểm vàng khô và thoái hóa điểm vàng ướt.

phần lớn các người mắc thoái hóa điểm vàng đều mắc AMD thể khô (còn gọi là AMD thể teo). Đây là khi điểm vàng mỏng dần theo quá trình lão hóa của cơ thể. AMD thể khô thường diễn ra theo 3 giai đoạn: kịp thời, trung gian và muộn. Giai đoạn này thường hay tiến triển trễ trong vài năm. Không có giải pháp điều trị vĩnh viễn AMD thể khô giai đoạn cuối, nhưng mà Các bạn có nguy cơ tìm cách để sử dụng hiệu quả nhất thị lực còn lại của bản thân. Và Nếu Bạn mắc AMD thể khô thời kỳ cuối chỉ ở một mắt, Các bạn có nguy cơ thực hiện các bước để bảo vệ mắt còn lại của bản thân.

AMD thể ướt (còn gọi là AMD tân mạch), là 1 dạng thoái hóa điểm vàng muộn ít thường bắt gặp hơn, thường hay dẫn tới biến mất thị lực sớm hơn so đối với AMD thể khô. Người bị bệnh ở bất cứ giai đoạn nào của AMD khô đều có nguy cơ chuyển thành AMD ướt – nhưng AMD ướt liên tục là giai đoạn muộn của thoái hóa điểm vàng. Tình trạng này diễn ra lúc những mao mạch thất thường tiến triển ở phía dưới của mắt cũng như làm tổn thương điểm vàng. Tin tốt là AMD thể ướt Thực tế hiện nay đã thì có một số biện pháp chữa hữu hiệu.

3. Dấu hiệu của mức độ thoái hóa điểm vàng

những triệu chứng của AMD tùy thuộc vào thời kỳ. AMD thể khô xảy ra theo 3 giai đoạn: sớm, trung gian cũng như muộn. AMD là một bệnh phát triển – nghĩa là các triệu chứng thường trở nên tồi tệ hơn theo thời điểm.

AMD thể khô sớmkhông dẫn tới bất cứ dấu hiệu không ít nào.

Trong AMD thể khô trung gian, các người vẫn không biểu hiện dấu hiệu. Một số bạn nam khác biệt có khả năng cảm thấy những triệu chứng nhẹ Vừa rồi mắt như nhạt nhẹ ở khu vực trung tâm khoảng trông của họ hay không dễ trông rõ trong cơ hội ánh sáng yếu vào buổi tối.

Trong AMD muộn (loại ướt hay khô), rất nhiều bạn nam từng báo cáo rằng khi trông một số đường trực tiếp, chúng bắt đầu trở thành gợn sóng hoặc cong. Bạn cũng có khả năng nhận thấy một chỗ mờ tịt gần địa điểm trung tâm khoảng trông của Các bạn. Lúc tiến triển theo thời điểm, khu vực mờ này có nguy cơ lan rộng hơn hay Hai bạn có nguy cơ thấy các điểm trống. Màu sắc cũng có vẻ yếu tươi sáng hơn trước và Các bạn có nguy cơ thấy khó khăn hơn khi trông trong cơ hội ánh sáng yếu.

nên đến gặp bác sĩ Nếu Các bạn có một số dấu hiệu của thoái hóa điểm vàng

cần đi đến bác sĩ khám Nếu như Bạn thì có các dấu hiệu nhận biết của thoái hóa điểm vàng

các đường trực tiếp quan sát gợn sóng là một sự cảnh báo AMD muộn. Nếu như Bạn có cảm giác biểu hiện này, hãy tới bắt gặp bác sĩ chuyên khoa về mắt ngay sau đó để được chẩn đoán cùng với chữa kịp thời.

coi thêm: Tổng hợp 15 món ăn tốt kết luận mắt giúp mắt sáng khỏe

4. Thoái hóa điểm vàng thì có trị được không?

Hiện tại, không có cách nào để điều trị AMD dạng khô. Nhưng, một số bạn nam mắc cận thị hay mất thị lực trầm trọng có nguy cơ được hưởng lợi từ việc phối hợp những chất bồi bổ cơ thể. 1 Thống kê lớn (AREDS cùng với tìm hiểu AREDS 2 sau này) cho biết có thể khiến cho trễ quá trình AMD thể khô của họ với biện pháp cho thêm những vitamin cùng với khoáng chất này hàng ngày:

Vitamin C (500 mg)

Vitamin E (400 IU)

Lutein (10 mg)

Zeaxanthin (2 mg)

Kẽm (80 mg)

Đồng (2 mg)

chuyên gia nhãn khoa của Bạn có khả năng cho Các bạn biết liệu vitamin và khoáng chất có được khuyến nghị cho biết bệnh AMD thể khô của Bạn hay không, vì không cần phải tất cả các dạng đều liệu có lợi từ những chất cung cấp AREDS. Bạn nam hút thuốc hạn chế lấy beta carotene do nó khiến cho tăng khả năng ung thư phổi.

một số dạng món ăn tốt chẩn đoán mắt: Rau lá xanh đậm, hoa quả cũng như rau màu vàng, cá, và 1 chế độ sinh hoạt cân bằng, giàu chất dinh dưỡng từng được chỉ ra rằng là thì có lợi chẩn đoán những nam giới bị AMD.

AMD ướt có nguy cơ được chữa lành Nếu mà Hai bạn tuân thủ điều trị: Để giúp cho điều trị AMD thể ướt, thì có một số kiểu thuốc được gọi là thuốc kháng VEGF. Chữa bằng Anti-VEGF giúp giảm sút số lượng các mao mạch bất thường trong võng mạc của Các bạn. Nó cũng khiến chậm bất cứ quá trình rò rỉ nào từ các mạch máu. Thuốc này được đưa tới mắt của Hai bạn thông qua 1 cây kim vô cùng mảnh.

thủ thuật laser cũng có thể được sử dụng để chữa những dạng AMD thể ướt. Chuyên gia tiểu phẫu mắt của Bạn chiếu một chùm ánh sáng laser vào những tĩnh mạch bất thường. Điều đó làm giảm số lượng tàu cùng với khiến trễ việc rò rỉ của chúng.

5. Đối tượng dễ mắc thoái hóa điểm vàng

nguy cơ bị bệnh thoái hóa điểm vàng đắt hơn với một số người thuộc độ sau:

Tuổi tác: nguy cơ mắc AMD tăng dưới 55 tuổi.

Dân tộc: người da trắng có khả năng mắc AMD cao hơn so đối với một số dân tộc không giống.

Tiền sử gia đình: khoảng 20% những bạn nam mắc AMD thì có họ hàng gặp trạng thái này.

Hút thuốc lá: những bạn nam đang hút thuốc có khả năng có nguy cơ nhiễm bệnh AMD cao gấp 4 lần so đối với một số nam giới chưa bao giờ hút thuốc.

Béo phì: Thừa cân hoặc béo phì, kèm theo những nhân tố mối quan hệ – chẳng hạn như cao huyết áp cùng với mức cholesterol cao – làm cho tăng thêm nguy cơ nhiễm bệnh thoái hóa điểm vàng.

những nhân tố không giống có thể bao gồm:

Chất béo trong chế hiện tượng ăn: các tìm hiểu chứng minh một số nam giới tiêu thụ rất nhiều chất béo bão hòa liệu có không ít khả năng mắc AMD hơn.

sờ đối với ánh sáng: một số khảo sát chứng minh ánh sáng quan sát xuất hiện năng số lượng cao và tia cực tím (UV), gồm cả sờ đối với ánh nắng mặt trời, có nguy cơ là một yếu tố nguy cơ dẫn tới thoái hóa điểm vàng. Thống kê được công bố Trên tạp chí JAMA Ophthalmology năm 2001 cho biết rằng không có sự liên quan. Tuy nhiên, đa số các chuyên gia nhãn khoa đều lưu ý Bạn cần dùng kính râm bảo vệ khỏi tia UV.

xem thêm: hiện tượng mắt mờ nguyên nhân vì đâu và cách phòng ngừa

6. Cách ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng ở nhà

nghiên cứu đã Bật mí rằng một số chất cung cấp có khả năng giúp trì hoãn sự phát triển của AMD.

Vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa: một số thống kê đã cho biết rằng một số thành phần sau đây có thể thì có hiệu quả Nếu mà dùng Trong khi trung gian hoặc giai đoạn muộn:

vitaminC (500 mg)

vitamin E (400 IU)

oxit kẽm (80 mg)

oxit đồng(oxit cupric 2 mg)

lutein (10 mg)

zeaxanthin (2 mg)

các chất này được gọi là chất bổ sung của khảo sát bệnh Mắt sự liên quan đến Tuổi (AREDS và AREDS2), có khả năng được mua mà không cần kê đơn, tuy vậy người bệnh nên thảo luận với bác sĩ chuyên khoa trước và đảm bảo họ mua đúng kiểu.

Vitamin không cần phải là giải pháp trị căn bệnh AMD, tuy nhiên chúng có khả năng giúp cho khiến chậm sự phát triển của căn bệnh.

Axit béo omega-3: 1 phân tích tổng hợp được công bố vào năm 2008 từng kết hợp chế độ ăn uống nhiều axit béo omega-3 , được định vị thấy trong hạt lanh cùng với dầu cá, với giai đoạn kịp thời hơn của AMD. Tuy nhiên, những nhà tìm hiểu cho với chứng không đủ mạnh để giúp sức việc dùng thực phẩm cho thêm chứa thành phần omega-3 để phòng tránh căn bệnh. 1 Nhận xét khác biệt, được bắn bản vào năm 2015, phỏng đoán rằng không có mối liên hệ giữa Omega 3 và cấp độ thoái hóa điểm vàng.

kỹ thuật tế bào gốc: một số thống kê đã Bật mí rằng một ngày nào đó các tế bào gốc của con người có nguy cơ chấp thuận võng mạc tự hồi phục. Vào tháng 3 năm 2018, BMJ đã từng báo cáo rằng hai bạn nam mắc AMD ướt vô cùng trầm trọng đã từng phục hồi thị lực của họ sau liệu pháp tế bào gốc.

Kính viễn vọng thu nhỏ có nguy cơ cấy ghép (IMT): 1 thống kê khác biệt cho rằng kính viễn vọng thu nhỏ có nguy cơ cấy ghép (IMT) có nguy cơ nâng cao khoảng trông của các bạn nam bị AMD giai đoạn muộn. Những phục hồi gồm có hồi phục một phần thị lực và nâng cao khả năng vận động độc lập. Tuy vậy, tầm quan sát sẽ mắc giảm cũng như bạn nam đó sẽ không thể lái xe ô tô. taiday taiday taiday taiday taiday, taiday, taiday, taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday taiday tại đây taiday taiday taiday

7. Cách cho

trong lúc khám mắt, chuyên gia nhãn khoa của Các bạn có thể đòi hỏi Các bạn quan sát vào lưới Amsler. Lưới này giúp cho Các bạn có cảm giác bất kỳ điểm mờ, méo hay trống nào trong tầm khoảng quan sát của Các bạn. Bác sĩ nhãn khoa cũng sẽ quan sát vào phía bên trong mắt của Hai bạn thông qua một thấu kính tuyệt nhiên. Người đó có thể nhìn thấy Nếu mà thì có những thay đổi trong võng mạc cùng với điểm vàng.

bác sĩ nhãn khoa sẽ nhỏ thuốc nhỏ mắt làm giãn đồng tử vào mắt Bạn để mở rộng đồng tử . Việc này chấp thuận chuyên gia trông qua 1 thấu kính tuyệt đối vào phía trong mắt của Các bạn. Chụp cắt lớp kết hợp quang học (OCT) là một cách khác để quan sát kỹ lưỡng võng mạc. 1 Máy quét võng mạc cùng với cung cấp hình ảnh rất chi đào thải của võng mạc cũng như điểm vàng.

Chụp cắt lớp kết hợp quang học (OCT) là 1 biện pháp hiệu quả để kết luận AMD

Chụp cắt lớp kết hợp quang học (OCT) là một phương pháp hiệu quả để cho AMD

bác sĩ chuyên khoa có khả năng chụp mạch huỳnh quang để xem xét cấp độ Hiện giờ trong võng mạc của Các bạn. Thuốc nhuộm fluorescein có màu vàng được tiêm vào mạch máu, thường hay là tại cánh tay của Các bạn. Thuốc nhuộm đi qua một số mao mạch của Hai bạn. Sau đó, một máy ảnh đặc biệt chụp ảnh võng mạc lúc thuốc nhuộm di chuyển khắp những mao mạch của nó. Việc đó cho rằng sự hiện diện của các mao mạch mới thất thường đang tiến triển sau võng mạc.

coi thêm: TOP 10 Thuốc bổ mắt giúp cho mắt sáng giảm sút cận thị thì tốt nhất

8. Cách chữa trị thoái hóa điểm vàng

những người thì có yếu tố nguy cơ thoái hóa điểm vàng cần phải tiến hành kiểm tra mắt liên tiếp để nhận dạng thoái hóa điểm vàng trước khi hiện tượng trở thành nặng hơn. Chữa trị không thể khôi phục thị lực nhưng có nguy cơ khiến trễ tiến triển của căn bệnh.

8.1. AMD khô

AMD thể khô thường hay không gây ra biến mất thị lực toàn bộ, cũng như bình thường thị lực ngoại vi sẽ vẫn còn.

việc cấp thiết là cần phải thích nghi đối với bệnh, tăng cường thói quen sống cùng với tìm kiếm một số giải pháp để tối ưu hóa thị lực còn lại.

một số cách có nguy cơ bao gồm:

lấy một ống kính lúp

đọc sách in khổ không nhỏ

lấy đèn đọc chuyên sâu

8.2. AMD ướt

một số biện pháp điều trị có khả năng chặn đứng quá trình phát triển của AMD thể ướt, hoặc AMD tân mạch, điều quan trọng là phải chữa ngay lập tức để liệu có hữu hiệu bởi vì một lúc thị lực mắc không còn rất khó tìm lại.

8.2.1. Thuốc chống VEGF

Thuốc chống nhân tố tăng trưởng nội mô tĩnh mạch (VEGF) là chứa 1 hóa chất góp phần hình thành một số mao mạch mới trong mắt của các người mắc AMD thể ướt. Thuốc chống VEGF giúp kìm hãm hóa chất này để nó chưa thể sản sinh bất cứ tĩnh mạch nào nữa. Những kiểu thuốc điển hình Trên thị trường gồm ranibizumab (Lucentis) và bevacizumab (Avastin).

Thuốc chống yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF)

Thuốc chống nhân tố tăng trưởng nội mô mao mạch (VEGF)

đầu tiên chuyên gia sẽ lấy thuốc tê tại mắt, Rồi sẽ tiêm thuốc vào mắt bằng 1 cây kim vô cùng nhỏ. Vấn đề điều trị nên lặp lại vài tuần một lần. Trong 1 số trường hợp, trị bằng thuốc kháng VEGF đã khôi phục lại một phần thị lực, tuy vậy Điều này tùy theo từng cá nhân cũng như những biểu hiện mà họ thì có.

chữa trị bằng Anti-VEGF thường hay không gây bất kỳ tác dụng không nguyện vọng nào, tuy vậy trong một số trường hợp có khả năng tiếp diễn đau, sưng, đỏ cùng với trắng mờ mắt sau lúc tiêm.

Trong 1 tỷ lệ rất hiếm, vấn đề chữa có nguy cơ gây một số hậu quả, ví như thương tổn võng mạc, tổn thương thủy tinh thể của mắt cũng như nhiễm trùng.

8.2.2. Kỹ thuật quang động

Verteporfin, một kiểu thuốc huỳnh quang, được tiêm vào cánh tay của người bệnh. Verteporfin có khả năng gắn vào các protein trong mao mạch. Nó giúp chúng ta nhận ra những mao mạch thất thường trong điểm vàng của mắt.

đầu tiên, tia laser được chiếu qua mắt Trong thời gian khoảng tầm một phút. Khi được kích hoạt vì tia laser, những tĩnh mạch bất thường trong điểm vàng sẽ bị phá bỏ. Việc đó xảy ra mà không gây ra bất cứ thương tổn nào đối với những mô lân cận mắt. Nếu một số mạch có thể mắc phá hủy, máu hay chất lỏng chưa thể chảy ra phía ngoài cùng với khiến tổn thương điểm vàng thêm nữa.

những bệnh nhân cần chữa bằng kỹ thuật quang động vài tháng một lần. Giải pháp chữa này liệu có được dùng Trên người bệnh hay không tùy vào khu vực của các mao mạch đích cũng như độ đe dọa của chúng tới điểm vàng.

giải pháp chữa trị này ít được sử dụng hơn so với tiêm kháng VEGF.

8.2.3. Kĩ thuật laser

đôi khi, bác sĩ nhãn khoa sẽ sử dụng tia laser để điều trị những tĩnh mạch bất thường trong võng mạc. Biện pháp này cũng không được dùng hàng ngày như những liệu pháp khác nhưng có khả năng phù hợp trong một số trường hợp.

Lời kết

Thoái hóa điểm vàng là 1 tình trạng thường gặp và nguy hiểm đe dọa tới thị lực của nhiều người, khiến cho giảm sút nặng nề uy tín đời sống bệnh nhân. Bởi vì thế, từng người chúng ta nên hiểu rõ các câu hỏi cơ bản của bệnh thoái hóa điểm vàng để biết cách phòng chống cũng như giải quyết kịp thời lúc có biểu hiện.

https://sonongnghiep.yenbai.gov.vn/Uploads/ajaxUpload//ef1a1a38-d296-4f58-884e-262f6111f9ecsui-mao-ga-co-lay-khong-14thang3.pdf

https://hoilhpn.yenbai.gov.vn/Uploads/ajaxUpload//f2eb7377-6363-4628-b32d-8aba7b52c6adtim-hieu-benh-tri-noi-14thang3.pdf

https://xuctiendautu.haugiang.gov.vn/Lists/HoiDap/Attachments/46/FileCauHoi_tim-hieu-benh-tri-noi-14thang314032023161500.pdf

https://www.ices.dk/icessurveys/lists/2018_tools_for_ebm/dispform.aspx?id=9279 https://info.undp.org/docs/dao/unsp2015/lists/postsurvey/item/displayifs.aspx?id=21629 https://myctb.org/wst/kck-yvp2/Lists/Join%20the%20Network/DispForm.aspx?ID=20588 https://trungtamytethanhkhe.com/question/benh-tri-sau-sinh-nguyen-nhan-do-dau-va-cach-chua-tri-benh-hieu-qua/ https://www.cjtulcea.ro/sites/cjtulcea/ServiciiElectronice/Lists/Intrari/DispForm.aspx?ID=2716 https://servicedesksurvey.cancercare.on.ca/Lists/TicketClosureSurvey/DispForm.aspx?ID=5516 http://extension.unimagdalena.edu.co/extension/Lists/Contactenos/DispForm.aspx?ID=2725 https://computer.ju.edu.jo/Lists/Alumni%20Feedback%20Survey/DispForm.aspx?ID=38446 https://just.edu.jo/Centers/cic/Lists/feedback/DispForm.aspx?ID=4736 http://www.hmtu.edu.vn/Desktop.aspx/Chi-tiet-Forum/KDD/U_nang_buong_trung_trai/ https://www.gov.bn/Lists/eDarussalam%20Survey/DispForm.aspx?ID=85606 https://partners.skanska.com/usa/teams/DocuPro/Lists/Prequal%20Inquiry/DispForm.aspx?ID=10104 https://www.ine.gov.py/ckfinder/userfiles/files/healthcare/rong-kinh-hungyen.pdf https://easup.daklak.gov.vn/documents/3317863/0/sui-mao-ga-co-lay-khong-14thang3.pdf https://virtualteacher.kpese.gov.pk/vtwkaf/uploads/2023/03/benh-sui-mao-ga-co-lay-khong-14thang3.pdf

http://kbnn.quangnam.gov.vn/QTIUpload/HoiDap/CauHoi/2023/3/benh-sui-mao-ga-co-lay-khong-14thang3.pdf https://dmec.moh.gov.vn/documents/10182/41691887/upload_00039259_1678864355147.pdf https://pbgdplthainguyen.gov.vn/qa/detail/bsui-mao-ga-co-lay-khong-698/ http://dulichhaiphong.gov.vn/upload/2005660/fck/duong/pha-thai-bang-thuoc-14thang3.pdf http://huyendakha.kontum.gov.vn/upload/104863/fck/duong/pha-thai-ngoai-khoa-14thang3.pdf http://duongha.gialam.hanoi.gov.vn:8080/documents/405089/0/pha-thai-bang-thuoc-14thang3.pdf http://thanhpho.tuyenquang.gov.vn/upload/102839/fck/duong/pha-thai-ngoai-khoa-14thang3.pdf http://tuyengiao.hagiang.gov.vn/upload/64711/fck/duong/pha-thai-bang-thuoc-14thang3.pdf http://snnptnt.kontum.gov.vn/upload/104207/fck/duong/pha-thai-ngoai-khoa-14thang3.pdf https://www.quangninh.gov.vn/bannganh/BanDanVan/Trang/chi-tiet-gop-y.aspx?q=271 http://thanhdoan.donghoi.gov.vn/3cms/upload/tddh/File/yeu-sinh-ly-la-nhu-the-nao-14thang3.pdf http://thanhdoan.donghoi.gov.vn/3cms/upload/tddh/File/yeu-sinh-ly-la-nhu-the-nao-14thang3.pdf http://suoireo.sonla.gov.vn/upload//files/yeu-sinh-ly-la-nhu-the-nao-14thang3.pdf http://hoichuthapdoquangbinh.gov.vn/3cms/upload/hoichuthapdo/File/yeu-sinh-ly-la-nhu-the-nao-14thang3.pdf http://www.thongkecantho.gov.vn/uploads/files/yeu-sinh-ly-la-nhu-the-nao-14thang3.pdf https://dvc.bacninh.gov.vn/documents/20182/39889788/upload_00030888_1678760295359.pdf

https://declaration.gov.ge/ckfinder/userfiles/files/tim-hieu-benh-tri-noi-14thang3.pdf http://thongkekontum.gov.vn/upload/files/tim-hieu-benh-tri-noi-14thang3.pdf

https://dms.gov.vn/documents/20182/0/04170314032023_tim-hieu-benh-tri-noi-14thang3.pdf